🏛️ Dom Jegierski w Białowieży – Świadek Historii i Architektury

Przy ul. Parkowej 2, tuż przy wejściu do Parku Pałacowego od strony wschodniej, wznosi się imponujący Dom Jegierski – budynek o wyjątkowej historii i znakomitej architekturze. Powstał w 1904 roku według projektu Józefa Iwanowicza Nosalewicza, architekta Głównego Zarządu Dóbr Apanażowych.

🏗️ Architektura i styl

🔹 Budynek murowany z czerwonej cegły, dwukondygnacyjny z poddaszem
🔹 Posadowiony na cokole z granitowych ciosów
🔹 Układ prostokątny z ryzalitami i schodkowymi szczytami
🔹 Dach czterospadowy, nisko osadzony, pokryty blachą
🔹 Dekoracyjne detale z cegły: nadproża, płyciny i gzymsy
🔹 Symetryczna elewacja frontowa (wschodnia), niesymetryczna zachodnia

Elementy architektoniczne, takie jak ceglane nadproża, uskokowe gzymsy na wspornikach i arkadowe zdobienia, świadczą o wysokim poziomie rzemiosła budowlanego z początku XX wieku.

🦌 Funkcja pierwotna i nazwa

Dom Jegierski zawdzięcza swoją nazwę jegrom – funkcjonariuszom myśliwskim, którzy opiekowali się królewskimi łowami w Puszczy Białowieskiej. To właśnie dla nich wzniesiono ten obiekt, który łączył funkcje mieszkalne i administracyjne.

🔹 W części północnej mieścił się urząd pocztowo-telegraficzny
🔹 Zachowały się ślady jego funkcjonowania aż do dziś

⚔️ Czas wojny i okupacji

🔹 I wojna światowa – budynek zajmowała komendantura niemiecka
🔹 Okres międzywojenny – siedziba starostwa białowieskiego i sądu grodzkiego
🔹 Od 1921 – komenda powiatowa policji, a po 1922 – posterunek
🔹 Okupacja radziecka (1939–1941) – punkt zaopatrzenia saperów w drewno
🔹 Okupacja niemiecka (1941–1944) – areszt gestapo i żandarmerii

W piwnicach przetrzymywano więźniów – wielu z nich nie doczekało wolności. Te dramatyczne wydarzenia upamiętnia tablica pamiątkowa na budynku.

🌲 Powojenne przeznaczenie

🔹 Od 1944 roku – posterunek milicji (później policji), funkcjonujący do lat 90.
🔹 1957–1959 – siedziba Rejonu Lasów Państwowych w Białowieży
🔹 Od 1959 – Ośrodek Szkoleniowy Lasów Państwowych
🔹 Od 1978 – Dom Dziecka, do dziś zajmujący część pomieszczeń
🔹 Obecnie – pokoje gościnne Nadleśnictwa Białowieża (1- i 2-osobowe)

🕊️ Bociany i żywa tradycja

Jedną z osobliwości Domu Jegierskiego jest gniazdo bocianie – założone jeszcze w okresie międzywojennym na dachu budynku. Choć w 1992 roku spadło podczas remontu, bociany nie opuściły miejsca i odbudowały swoje gniazdo w kolejnych latach. Stało się ono symbolem ciągłości i powrotu do tradycji.

🔧 Remonty i modernizacje

🔹 1982 – uruchomienie automatycznej centrali telefonicznej
🔹 1998 – kapitalny remont części pocztowej
🔹 2001 – wymiana drzwi wejściowych do urzędu pocztowego
🔹 2009 – modernizacja chodnika i przebudowa ul. Parkowej

📜 Dziedzictwo Domu Jegierskiego

Dom Jegierski to wyjątkowe świadectwo dziejów Białowieży – od czasów carskich, przez dramatyczne lata okupacji, po współczesne funkcje społeczne i turystyczne. Wciąż pełni swoją rolę – oferując gościnę, edukację i pamięć. To nie tylko zabytek architektury, ale też milczący świadek historii tej ziemi.